Uzm. Kl. Psk. Nazlıcan Esatoğlu, terapi sürecinde yalnızca klinik gözleme dayalı değerlendirme ile yetinmemekte; gerekli görülen durumlarda, bilimsel geçerliliği ve güvenilirliği yüksek psikolojik testleri sürece dahil etmektedir. Bu testler, danışanın bilişsel,duygusal ve davranışsal işleyişini nesnel olarak değerlendirme imkânı sunmakta; tanının desteklenmesi, mevcut işlevselliğin anlaşılması ve terapi planının sağlıklı bir şekilde yapılandırılması açısından önemli katkılar sağlamaktadır. Testlerin uygulanması, değerlendirilmesi ve raporlanması süreci; etik ilkeler ve mesleki standartlar doğrultusunda yürütülmekte, elde edilen veriler terapi sürecine yön veren tamamlayıcı unsurlar olarak değerlendirilmektedir.
Uygulanan Testler
WISC-IV (Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölçeği – IV):
WISC-IV, 6–16 yaş aralığındaki çocukların bilişsel kapasitesini ve genel zeka düzeyini değerlendirmek amacıyla kullanılan, bilimsel geçerliliği yüksek bir zeka testidir. Türkiye standardizasyonu yapılmış olup, çocuğun bilişsel profiline dair ayrıntılı bilgi sunar. Test; çocuğun sözel ifade, görsel-uzamsal beceriler, dikkat, çalışma belleği ve işlemleme hızı gibi zihinsel alanlardaki güçlü ve gelişime açık yönlerini belirlemeye yardımcı olur.
Bu test, özellikle:
- Öğrenme güçlüğü
- Üstün zekâ tanısı
- Dikkat eksikliği
- Akademik başarı düşüklüğü
- Davranışsal ve duygusal sorunların altında yatan nedenlerin araştırılması
gibi durumlarda klinik değerlendirme sürecini destekleyici nitelikte kullanılır. Test, bireysel olarak, yalnızca bu alanda yetkin ve resmi uygulayıcı sertifikasına sahip
psikologlar tarafından uygulanabilir. Uygulama süresi ortalama 1,5–2 saattir; ardından talep edilmesi halinde kapsamlı bir psikolojik değerlendirme raporu sunulmaktadır.
CNS Vital Signs:
CNS Vital Signs, bilgisayar tabanlı, bilimsel geçerliliği olan bir nöropsikolojik değerlendirme sistemidir. Bireyin bilişsel işlevlerinin farklı alanlarını ölçmek üzere tasarlanmıştır.
Değerlendirilen temel alanlar şunlardır:
- Dikkat ve konsantrasyon
- Çalışma belleği
- İşlemleme hızı
- Yürütücü işlevler (planlama, problem çözme, karar verme)
- Tepki kontrolü ve bilişsel esneklik
- Bu test, özellikle:
- Dikkat eksikliği bozuklukları
- Travmatik beyin hasarı
- Nörolojik rahatsızlıklar
- Yaşa bağlı bilişsel değişimler
- Unutkanlık ve hafıza şikayetleri
gibi durumların erken tespiti, takibi ve klinik değerlendirilmesi açısından oldukça faydalıdır.
MOXO Dikkat Testi:
Özellikle DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) şüphesi bulunan bireylerde dikkat, dürtü kontrolü ve tepki süresi gibi alanları değerlendiren objektif ve norm temelli bir testtir.
Bu test, bireyin:
- Dikkatini sürdürebilme becerisi
- Dürtü kontrolü
- Tepki süresi
- Hiperaktivite düzeyi
gibi bilişsel alanlardaki performansını gerçek yaşamı simüle eden dikkat dağıtıcı unsurlar eşliğinde değerlendirir. Çocuk, ergen ve yetişkin versiyonları bulunan test, yaklaşık 15–20 dakika sürer ve kişinin yaş grubuna uygun normlarla karşılaştırmalı bir analiz sunar.
Ne zaman önerilir?
- DEHB şüphesi varsa
- Akademik ya da mesleki performansta dikkat sorunları gözleniyorsa
- Dürtüsel davranışlar ya da kontrol güçlüğü varsa
- İlaç veya terapiye yanıtın objektif takibi isteniyorsa
MMPI (Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri):
Yetişkin bireylerin kişilik örüntülerini, içsel çatışmalarını ve psikopatoloji eğilimlerini
değerlendiren, çok boyutlu bir testtir. Klinik tabloya dair nesnel veri sunar.
Yetişkin Psikometrik Testleri:
Klinik değerlendirme süreçlerinde bireyin genel zihinsel kapasitesi, dikkat, bellek, algı ve
psikomotor becerileri gibi farklı işlevsel alanlarını ölçmek amacıyla kullanılan çeşitli testleri
içerir.
Beck Depresyon Ölçeği (BDI):
Depresif duygu durumunun şiddetini ölçmek için kullanılan kısa ve güvenilir bir öz bildirim
ölçeğidir.
Beck Anksiyete Ölçeği (BAI):
Yaygın anksiyete belirtilerinin düzeyini belirlemeye yardımcı olan klinik tarama aracıdır.
Psikolojik testler, danışanla yapılan ön görüşmeler ve klinik değerlendirme doğrultusunda uzman kararıyla planlanır. Test uygulamaları bireysel olarak ve seans ortamında
gerçekleştirilir. Her test, standardizasyonuna uygun koşullarda, belirlenmiş yönergeler çerçevesinde yürütülür. Test süresi; kullanılan test türüne, bireyin yaşına ve değerlendirme kapsamına göre değişiklik gösterebilir. Gerekli durumlarda birden fazla oturumda tamamlanabilir.
Uygulanan testlerin sonuçları, yalnızca ham puanlara dayanarak değil, danışanın kliniköyküsü, gözlem verileri ve ihtiyaçlarıyla bütüncül şekilde yorumlanır. Her değerlendirme sonucunda, gerek duyulması hâlinde yazılı bir psikolojik değerlendirme raporu hazırlanır. Rapor, kullanılan testler, bulgular, klinik izlenim ve öneriler olmak üzere sistematik biryapıya sahiptir. Danışanla geri bildirim görüşmesi gerçekleştirilerek, elde edilen bulgular paylaşılır ve sürecin devamı (terapi planı, yönlendirme, izlem önerileri vb.) netleştirilir.
Uzm. Kl. Psk. Nazlıcan Esatoğlu tarafından yürütülen tüm test uygulamaları; Türk
Psikologlar Derneği ve uluslararası etik standartlara uygun şekilde, mesleki yetkinlik
belgesine sahip olunarak gerçekleştirilmektedir.
